Η ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ.

Ως προς την σύσταση του ανθρώπου μπορεί να θεωρηθεί ως γενικό πόρισμα ότι ο άνθρωπος είναι πολυσύνθετος. Το τετρασύνθετο, όμως, κατά τις αποκαλύψεις της εσωτερικής φιλοσοφίας, είναι η βάση των διαφόρων άλλων αριθμήσεων του πολλαπλού της ανθρωπίνης φύσεως.

Η εκ σώματος, νου, ψυχής και πνεύματος τετρακτύς αντιστοιχεί στα τέσσερα στοιχεία του Σύμπαντος, την γη, το πυρ, το ύδωρ και τον αέρα. Η σύνθεση αυτή διακρίνει τον άνθρωπο από τα άλλα έμψυχα όντα. Τασσόμενο το πνεύμα στο κέντρο του συστήματος και το σώμα στην περιφέρεια έχουμε αληθές ηλιακό σύστημα με το πνεύμα ως ήλιο του μικρόκοσμου και ζωοδότειρά του πηγή. Η παραβολή του Ευαγγελίου κατά την οποία η βασιλεία των Ουρανών παραβάλλεται με προζύμι που κρύβεται σε τρία μέτρα αλεύρου, δηλαδή της ψυχής, του νου και του σώματος έως ότου το σύνολο ζυμωθεί, είναι θαυμάσια μεταφορά της ακτινοβολουμένης από το πνεύμα ζωής στα τρία άλλα στοιχεία. Ολόκληρος ο άνθρωπος βαθμηδόν ποτίζεται από την κεντρική αυτήν πηγή, φωτίζεται και τέλος μεταμορφώνεται καθιστάμενος θείος.

Το τετρασύνθετο του ανθρώπου επίσης υπαινίσσεται η παλαιά Γραφή όταν περιγράφει τους τέσσερις ποταμούς της Εδέμ αντιπροσωπεύοντας το υλικό, διανοητικό, ηθικό και πνευματικό μέρος της ανθρωπίνης φύσεως. Ακόμα στην φυσιολογία, η μονάδα κάθε οργανικής υπάρξεως είναι το κύτταρο, το οποίο είναι τετρασύνθετο, όπως κάθε σπουδαστής της ιστολογίας γνωρίζει. Το κύτταρο μέσα στην μικρότητά του απεικονίζει το Σύμπαν. Ένας είναι ο νόμος που λειτουργεί σε όλη την φύση. Μικρό και μέγα στην πραγματικότητα δεν υπάρχει.

Η ανωτέρω παραβολή της ζύμης συνοψίζει ολόκληρη την εξήγηση του Σύμπαντος, και μπορεί να αποτελέσει θεμελιώδη γνώμονα της κοινωνικής οικονομίας. Η κοινωνία πρέπει έτσι ακριβώς να τηρεί τις αναλογίες της παγκοσμίου τάξεως. Η τετράκτυς δεν είναι αρμονικώς ανεπτυγμένη σε όλους τους ανθρώπους. Οι μεν συγγενεύουν προς τα εξώτερα στρώματα, οι δε προς τα ενδότερα. Οι μεν εκτιμούν περισσότερο και κατανοούν ό,τι ανήκει στο σώμα και στην διάνοια, οι δε είναι ικανοί να αντιλαμβάνονται και πνευματικά και ψυχικά συμφέροντα. Σ’ αυτούς τους τελευταίους η αρμόζουσα θέση είναι στο κέντρο ή – πράγμα που είναι το ίδιο – η διεύθυνση της κοινωνίας.

Το άτομο έχει στο κέντρο τον κυβερνήτη του και εφ’ όσον κωφεύει στις επιταγές του, εφόσον δηλαδή η τετρακτύς δεν είναι αρμονικώς ανεπτυγμένη, αναγκαίως και αναποδράστως υποτάσσεται ή σε άλλο άτομο περισσότερο ανεπτυγμένο ή στις τυφλές τάσεις της εξωτερικής φύσεώς του. Εάν όμως δεν κωφεύει στις επιταγές του ενδότερου οδηγού, ταχύτατα αναπτύσσεται και καθίσταται οδηγός άλλων.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο αληθώς αντανακλά την εικόνα του θείου, του οδηγούντος το Σύμπαν, και αντιλαμβάνεται όσα στους άλλους φαίνονται αινίγματα. Διαβλέπει εναργώς διότι το όργανο της αντιλήψεώς του δεν είναι συσκοτισμένο από την εξωτερική ύλη. Φροντίζοντας να στρέφεται διηνεκώς στο κέντρο κατόρθωσε να το καθάρει.

Η κάθαρση αυτή είναι ανάλογη προς την κάθαρση διόπτρας δια της οποίας αδυνατεί κανείς να δει εάν σε αυτήν επικάθεται σκόνη. Η κάθαρση είναι ο τρόπος δια του οποίου κάποιος γίνεται παγγνώστης. Γι αυτόν «ουδέν κρυπτόν ό ου μη φανερόν γενήσεται».

Αλλά η κάθαρση αυτή σε τι συνίσταται; Στην επίσχεση κάθε εισβολής εκ μέρους της κατώτερης φύσεως των παθών και των ορέξεων. Στην προσπάθεια να διακρίνουμε πάντοτε μεταξύ του εξώτερου και του ενδότερου κάθε πράγματος, διότι το εξώτερο είναι απατηλό και ασταθές, ενώ το ενδότερο είναι το αληθές και σταθερόν.

Η ειδωλολατρεία δεν είναι μόνον θρησκευτική έκφραση αλλά παριστά ορισμένο τρόπο σκέψεως σε κάθε ανθρώπινη δράση. Ειδωλολατρεία είναι η αδυναμία ή η άρνηση να διεισδύσουμε στην ουσία. Η απορρόφηση της προσοχής μας στα σύμβολα δια των οποίων μία ιδέα εξαγγέλλεται, στα σημεία δια των οποίων μία έννοια σημαίνεται, μας καθιστά ειδωλολάτρες. Ο πολιτισμός μας εκλαμβάνει ως επί το πλείστον τη σκιά αντί της ουσίας, τις λέξεις αντί των πραγμάτων.

Έχοντας εστραμμένη την προσοχή μας περισσότερο στο ενδότερο κέντρο βοηθούμε την ανάπτυξη της διαισθήσεως και τιθέμεθα σε επικοινωνία με το αντίστοιχο στοιχείο του μακρόκοσμου. Όπως το άτομο, έτσι και ο πλανήτης είναι τετρακτύς στοιχείων. Ό,τι δε αποτελεί ενότητα μεταξύ των τετρακτύων είναι το λεπτότερο και ενδότερο στοιχείο τους, αυτό που νοεί και αντιλαμβάνεται. Έτσι το άτομο μπορεί αναπτύσσοντας την διαίσθησή του, όχι μόνον την προ αιώνων ιστορία του να μάθει, αλλά και την ιστορία του πλανήτου επί του οποίου κατοικεί. Το πνεύμα του επικοινωνώντας με το πνεύμα του πλανήτου καθίσταται ειδήμον του αντικειμενικού κόσμου όπως είναι και του υποκειμενικού.

Ό,τι ελέχθη για τον πλανήτη ισχύει και για το ηλιακό σύστημα και για το ίδιο ακόμη το Σύμπαν. Έτσι καθίσταται φανερό ότι μέσω της διαισθήσεως το ανθρώπινο πνεύμα καθίσταται ικανό να άρει τον πέπλο του μυστηρίου της φύσεως; Και να συναντηθεί προς την θεότητα, δηλαδή προς το ενδότερο στοιχείο ή κέντρο του Σύμπαντος.

Μεγίστη αλήθεια εξέφρασε ο Ιησούς όταν είπε «οι καθαροί την καρδίαν Θεόν όψονται» διότι η ανάπτυξη της διαισθήσεως προϋποθέτει καθαρότητα καρδιάς. Μόνον των καθαρών την καρδίαν η ψυχή είναι ικανή να στρέφει διηνεκώς την προσοχή της προς τα ένδον, άρα να εννοεί και να διαισθάνεται την αλήθεια. Ουδεμία τέτοια γνώση είναι δυνατή, ανεξάρτητα από τον τρόπο που μπορεί κάποιος να την αποκτήσει, και κάθε πίστη είναι μάταιη εάν δεν πηγάζει από την γνώση και δεν εδράζεται επί της νοήσεως.

Αυτά είπε ένας επαναστάτης του πνεύματος, στα τέλη του 19^ου αιώνα, ο Πλάτωνας Δρακούλης, στο βιβλίο του ΦΩΣ ΕΚ ΤΩΝ ΕΝΔΟΝ…